De Riekerpolder
“Wanneer men van Amsterdam komt, ligt de Riekerpolder links van den Sloterstraatweg, waardoor hij aan deze zijde begrensd wordt. De polder wordt aan de overzijde omsloten door Schinkel, Nieuwe Meer en de Ringvaart van den Haarlemmermeerpolder.”
Met deze twee zinnen schetst Dr. B. Polak in 1929 in haar proefschrift over het Hollandse veen, de situatie van de Riekerpolder. Vanaf de Sloterweg kan het hele polderland worden overzien. Dat was 93 jaar geleden, nog maar net iets meer dan één mensenleeftijd naar huidige maatstaven. In de jaren die volgden is van het polderland weinig overgebleven, het vergezicht is in onze omgeving zeldzaam geworden.
Door allerlei toevallige omstandigheden is een klein stukje van de polder, als het dorpje van Asterix in het Romeinse rijk, redelijk onaangetast gebleven. Wel dienstbaar gemaakt aan de stad, eerst met de militaire drinkwatervoorziening als onderdeel van de stelling van Amsterdam, later met een gasstation waar de pijp uit Slochteren aankomt en de druk gereduceerd wordt voor het stadsnet. Sinds 2005 staat er een groot transformatorstation om de 150.000 volt vanuit de centrale om te vormen voor de eindgebruikers. We lusten wel wat elektriciteit. Misschien spijtige aantastingen van het polderland, maar noodzakelijk voor een stad om het moderne leven mogelijk te maken.
Uit het onderzoek van Betje Polak blijkt dat de Riekerpolder bestaat uit een 2,5 tot 3 meter dikke laag hoogveen die zich in ongeveer drieduizend jaar heeft gevormd bovenop de zeeklei die is afgezet toen de zee hier nog twee keer per etmaal in- en uitstroomde. In 1636 werd dit land buiten de dijk, die de Sloterweg ook was, ingepolderd. Toentertijd een gewilde belegging van de alsmaar rijker wordende burgerij van Amsterdam. In 1963 werd de polder als organisatie opgeheven en nam de gemeente voortaan de taken voor haar rekening.
Wat in duizenden jaren door de natuur, en in honderden jaren door onze voorouders is gemaakt, wordt in enkele decennia onder het zand geschoffeld.
Het rendement van het agrarisch bedrijf valt in het niet bij het uitbaten van horeca. Dezelfde vierkante meter levert financieel het tienvoudige op. Ondanks de waarschuwende tekst op het veilingbord dat een zware procedure gevolgd moet worden bij bestemmingsplanwijziging, lijken de huidige grondeigenaren te hebben gespeculeerd en wellicht door de overheid hierin bemoedigd op een bestemmingswijziging. Misschien dat gewacht is op de nieuwe Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) die sinds enkele jaren de Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) vervangt en die veel makkelijker omgaat met veranderingen.
De rechtspositie van de bewoners om zich te wapenen tegen ongewenste ontwikkelingen lijkt geringer, je wordt slechts als belanghebbend gezien als je vanuit je woning erop uit kijkt! Daarom is het des te belangrijker dat onze volksvertegenwoordigers hierin een weloverwogen beslissing nemen na grondige bestudering van de onderlinge samenhang.
Amsterdam is beroemd om haar stedebouwkundige plannen, om te beginnen het AUP uit de dertiger jaren, hier past geen overhaast broddelwerk waar we spijt van krijgen. Eenmaal bebouwd zal in ons leven niet meer verdwijnen. In een overvolle omgeving als de onze is het noodzakelijk bijzonder nauwkeurig af te wegen, grond kent vele dimensies, niet alleen een economische.
Ondanks alle technologische ontwikkelingen zijn we als mens nog steeds grondgebonden. Pregnant komt dit tot uiting in onze Grondwet. We zijn onderdeel van de grote kringloop en ooit zullen we ergens rusten in de grond, dan wel onze as zal ergens verstrooid worden.
In de stedenbouwkundige opvattingen komt steeds meer het idee van behoud van karaktervolle gebieden als plaatsen van herinnering, lieu de memoire. Het is belangrijk dat in de snelle ontwikkeling die grote steden doormaken er toch stukken zijn die onveranderd blijven, die grote belevingswaarde hebben voor de bevolking. Een nieuwe, extra, vestiging van Mc Donalds, een wereldmerk dat totaal geen binding heeft met de grond waarop het staat, voegt weinig toe aan het maatschappelijk geluk van de bevolking, maar gaat ten koste van belevingswaarde van deze Amsterdamse bijzonderheid.
La Place, dat een iets beter imago heeft dan Mc Donalds, gaat dit jaar nog negen vestigingen openen, langs de snelwegen. Dit bedrijf heeft al een vestiging in het zogenaamde brugrestaurant over de A4, even ten zuiden van Schiphol, tien autominuten hier vandaan, en heeft ook geen enkele specifieke binding met de Riekerpolder.
Eigenlijk kom je nooit iemand tegen die dreigt te bezwijken van de honger. Iets te drinken met een mooi uitzicht is voldoende, in die behoefte is al een aantal jaren voorzien.
De vereniging De Oeverlanden Blijven!, sinds 1984 actief en effectief voor behoud van biologische- en recreatieve waarden en bescherming van de natuur en cultuur in het Nieuwe Meer gebied, wil voorkomen dat een grootschalig en verkeeraantrekkend fastfoodrestaurant gevestigd wordt op een plek aan de hoofdingang van de Oeverlanden, op de belangrijkste verbindingsroute met Nieuw-Sloten.
Met kleine middelen kunnen de kwaliteiten van het polderland nog meer binnen de belevingswereld van de omwonenden gebracht worden. Het cultuurhistorisch interessante complex van de militaire drinkwatervoorziening kan, na restauratie, een veel boeiender alternatief zijn voor het zoveelste Mc Donalds restaurant.
In een tijd waarin bijna een kwart van de Nederlandse kinderen tussen de 10 en 12 jaar lijdt aan overgewicht, en 6 procent zelfs aan extreem overgewicht, vetzucht, lijken de plannen om naast de ingang van de Oeverlanden een nieuwe tempel van de snelle hap op te richten ongehoord. Dit zijn resultaten van een recent onderzoek van de Vrije Universiteit. Gezondheidsoverwegingen zijn in de ruimtelijke ordening natuurlijk niet doorslaggevend maar onze volksvertegenwoordigers moeten dit toch ook afwegen. Alles overziende is er voor ons geen enkele reden om de snelle procedure te hanteren. Integendeel, een normale bestemmingsplanprocedure moet zorg dragen voor een evenwichtige afweging van belangen.
De grondeigenaren hebben de afgelopen 5 jaar zichzelf aan de wet weinig gelegen laten liggen, daardoor bestaat er geen enkele reden het hen gemakkelijk te maken. Dat zou ook in strijd zijn met de tekst van het veilingbord.
Graag willen we eerst een normale procedure voor een nieuw bestemmingsplan waarin voldoende inbreng van de burgers is gewaarborgd.
In de hoop nog tot in lengte van jaren te mogen kunnen genieten van de Riekerpolder, als bijzondere aanvulling op de Oeverlanden Nieuwe Meer.
Met vriendelijke groeten,
Namens het bestuur van de vereniging ‘De Oeverlanden Blijven!’.
Nico Jansen (bestuurslid)